İyi bayramlar.
01.04.2025
Büyükbaş besi hayvanlarının bakımı, beslenmesi, barınak koşulları, sağlık yönetimi ve kesime hazırlık aşamalarının tamamını kapsayan geniş bir süreçtir. Her detay hayvanların sağlıklı büyümesini, yüksek verimli olmasını ve et kalitesini doğrudan etkiler. Bu rehberde ayı ayına, iklim koşullarına, rakıma ve sıcaklığa göre besleme programları, ahır temizliği ve ideal ortam şartları gibi detaylara odaklanacağız.
Besi hayvanlarının sağlıklı gelişimi için ahır ve barınak koşulları uygun olmalıdır.
Kapalı Ahırlar: Soğuk bölgeler için uygundur. Havalandırma iyi olmalıdır.
Yarı Açık Ahırlar: Orta iklimler için uygundur. Hava sirkülasyonu sağlanır.
Tam Açık Ahırlar: Ilıman ve sıcak iklimlerde hayvan konforunu artırır.
Zemin: Beton veya sıkıştırılmış toprak olabilir. Kaymayı önlemek için oluklu beton önerilir.
Yataklık: Saman, talaş veya kauçuk zemin kullanılabilir.
Soğuk Bölgeler: 10-15°C
Ilıman Bölgeler: 15-22°C
Sıcak Bölgeler: 18-25°C
Stres Sınırı: 27°C üstü sıcaklıklarda gölgelik alanlar ve su püskürtme sistemleri gerekir.
Günlük hava değişimi sağlanmalı.
Kapalı ahırlarda baca sistemi veya yan havalandırma pencereleri olmalı.
Yaz aylarında hava akımı artırılmalı, fan kullanılabilir.
Günlük: Gübrelerin uzaklaştırılması.
Haftalık: Suluk ve yemliklerin temizlenmesi.
Aylık: Ahır duvarlarının yıkanması ve dezenfekte edilmesi.
3-6 Aylık: Derin temizlik ve kireçleme yapılması.
Besi döneminde hayvanların ihtiyacı olan protein, enerji ve mineral dengesi doğru ayarlanmalıdır.
Ay | Canlı Ağırlık (kg) | Günlük Yem Tüketimi (kg) | Protein (%) | Kaba Yem (%) | Konsantre Yem (%) |
---|---|---|---|---|---|
1. Ay | 250-300 | 5-7 kg | %16-18 | %60 | %40 |
2. Ay | 300-350 | 6-8 kg | %15-16 | %55 | %45 |
3. Ay | 350-400 | 7-9 kg | %14-15 | %50 | %50 |
4. Ay | 400-450 | 8-10 kg | %13-14 | %45 | %55 |
5. Ay | 450-500 | 9-11 kg | %12-13 | %40 | %60 |
6. Ay | 500+ | 10-12 kg | %11-12 | %30 | %70 |
Protein Kaynakları: Soya küspesi, ayçiçeği küspesi, pamuk tohumu küspesi, baklagil samanı.
Enerji Kaynakları: Mısır ezme / felake , arpa ezme /flake , buğday ezme / felake , melas , vinas
Lif Kaynakları: Yonca, saman, mısır silajı.
Mineral ve Vitaminler: Kalsiyum, fosfor, tuz, A, D, E vitaminleri.
Soğuk Bölgeler (Rakım 1000m+):
Yüksek enerji ihtiyacı nedeniyle mısır ve arpa oranı artırılır.
Sıcak tutan yağlı yemler (ayçiçeği küspesi, keten tohumu) kullanılır.
Su tüketimi düşük olabileceğinden, su takibi yapılır.
Ilıman Bölgeler (Rakım 500-1000m):
Dengeli besleme yapılır.
Enerji ve protein ihtiyacı normal seviyede tutulur.
Sıcak Bölgeler (Rakım 0-500m):
Yem tüketimi sıcak hava nedeniyle azalabilir, bu yüzden lif oranı azaltılıp enerji yoğunluğu artırılmalıdır.
Yemlerin sindirimi kolay olmalıdır (silaj oranı düşürülmeli, konsantre yem artırılmalı).
Su tüketimi artırılmalı, serinletme sistemleri uygulanmalıdır.
Günlük Su İhtiyacı:
250 kg hayvan için 30-40 litre
400 kg hayvan için 50-60 litre
600 kg hayvan için 70-80 litre
Su Kalitesi: pH 6.5-7.5 arasında olmalıdır.
Kışın: Su donmasını önlemek için ısıtmalı suluklar kullanılmalıdır.
Yazın: Suyun serin olması için gölgelik alanlarda bulundurulmalıdır.
Besi sığırlarında hastalık önleme, aşılama programı ve parazit kontrolü kritik öneme sahiptir.
Aşı Adı | Zamanı |
---|---|
Şap Aşısı | 3 ve 6 aylıkken, sonra yılda 2 kez |
Brusella Aşısı | 6-8 aylık dişi hayvanlara |
Enterotoksemi | 3 aylıkken, sonra 6 ayda bir |
Pnömoni Aşısı | 2-3 aylıkken |
İç ve Dış Parazit | 3 aylık aralıklarla |
İştahsızlık: Kalitesiz yem veya ani yem değişikliklerinden kaçınılmalıdır.
Ayak Hastalıkları: 3 ayda bir tırnak bakımı yapılmalıdır.
Solunum Problemleri: Ahır havalandırması iyi olmalıdır.
İshal: Su kalitesi ve hijyen kontrol edilmelidir.
Son 1 ay: Kaba yem azaltılır, nişasta içeriği artırılır.
Son 15 gün: Enerji seviyesi yüksek yemler (mısır, buğday, melas) verilir.
Son 12 saat: Yem verilmez, sadece su verilir.
Besi hayvanlarının bakımı ve beslenmesi, mevsimlere, rakıma ve hayvanın yaşına göre planlanmalıdır. Doğru besleme ve bakım programı ile daha sağlıklı hayvanlar yetiştirilir ve yüksek canlı ağırlık kazancı sağlanır.